Sizde gireceğiniz bir sınav öncesi stres yapıp kaygılanmış mıydınız? Elbette ki bu soruya yüksek oranda çoğu kişi evet diyecektir.Hayatımızın sınav olduğu bir dünyada kaygı ve stres yapılması gayet normal. Sınav kaygısı her birey için yaşanılan olumsuz duygu durumudur. Sınavların önemli olduğu bir yaşamda kaygı ve stres düzeyinin ayarlı bir şekilde yaşanması lazımdır. Elbette ki başarı elde etmek için kaygı gereklidir.Her şeyin fazlası zarar olduğu gibi kaygı ve stresinde fazlası zarar. Ancak az bir düzeyde yaşanarak gayet rahat olunması da zararlıdır.

LYS  sınavı da yaklaştı. Çoğu öğrencide yoğun çalışma temposuna bir de acaba başarılı olacak mıyım kaygısı eklenmeye başladı. Sınava hazırlanırken, sınav öncesi ya da sınav anında heyecan ve biraz da gerginlik hissetmek doğaldır aslında. Bu heyecan bir dereceye kadar faydalıdır ve çalışma hırsını artırır. Ancak kaygı yoğunlaştığında, hem sınav öncesi çalışma performansını, hem de sınav başarısını direkt etkiler. Sınav başarısı beklenenin altında olur. Kaygı düzeyi sınav esnasında öğrencinin bildiklerini yansıtmasını engelliyor ve başarısına olumsuz yönde etki ediyorsa sınav kaygısından söz ederiz.

Sınav stresi, az miktarda ise kişi üzerinde motivasyon ve performansı arttırıcı etki gösterir. Ancak sınav stresi istenen düzeyin üzerine çıktığında kişinin dikkat, öğrenme, bellek fonksiyonlarını olumsuz etkiler ve başarıyı ve motivasyonu düşürür. Stresin artmasıyla birlikte olumsuz düşünceler öğrencinin zihnini kaplamaya başlar.

Sınav stresi  durumunda vücutta birtakım hormonal değişiklikler meydana gelmektedir. Bunun sonucu olarak kaygı ve stresin derecesine göre kişide sınavdan günler öncesinde belirtiler olur.

Öğrencide gözlenmeye başlayan başlıca belirtiler şunlardır: günler öncesinden bile kendisini göstermeye başlayan huzursuzluk,sinirlilik,konsantrasyon güçlüğü,uykusuzluk,karın ağrısı,bulantı,kusma,baş dönmesi, titreme,çarpıntı,terleme gibi belirtiler ortaya çıkar.

Sınav yaklaştıkça ders çalışma isteğinde belirgin bir azalma, durgunluk, içe kapanma olabilir. Sınav günü ile ilgili ya çok konuşurlar ya da vurdumduymazlık geliştirirler.Sınav kaygısı yaşayan kişi, kendisi ve sınavla ilgili sürekli olumsuz düşünceler ve senaryolar peşindedir. Sürekli içsel olarak konuşan ve kendini eleştiren kendini cezalandıran bir tavır içine girer. Başkalarıyla kendini kıyaslar, ‘başkaları ne der’ diye düşünür, ‘Ablam ve abim kazandı ya ben kazanamazsam, öğretmenlerime aileme rezil olacağım, benden çok şey bekliyorlar, başkaları benden daha iyi çalışıyor, kazanmam mümkün değil, bildiklerimi unutursam, yeterince hazırlanmadım, süre yetmeyecek, mutlaka kötü bir şey olacak, başarılı olamayacağım, dikkatim dağılacak, soruları kaydırırsam, zaman yetmezse, sınavda her şeyi unutacağım, elim terleyecek, karnım ağrıyacak…’ gibi sürekli olumsuz düşünceler aklına gelir.

Sınav döneminde düzenli çalışma kadar anne babasından gördüğü tutum da çok önemlidir.Sınav kaygısı ya da stresi ile baş etmede olması gereken anne baba tutumları;

•             Onu ne kadar sevdiğinizi ona her zaman hissettirin.

•             Onu hiçbir zaman arkadaşlarıyla  kıyaslamayın, örnek göstermeyin

•             Gereğinden fazla fedakarlıktan kaçının ve bunları hatırlatmayın

•             Çocuğu yermek yerine genellikle övmeyi tercih edin

•             Negatif motivasyondan uzak durun.

•             Aşırı beklentilere girmeyin.

•             Çocuğunuzdan beklentilerinizde gerçekçi olmaya çalışın

•             Hiçbir şeyin kendisinden daha önemli olmadığınısürekli hatırlatın.

Duygularınız, düşünceleriniz ve bedeniniz arasında şaşırılacak bir etkileşim vardır. Bu etkileşim, mutluluğunuza, başarınıza ve sağlığınıza zarar veren silahlı bir çatışmaya da dönüşebilir; kulağınıza çok hoş gelen bir ritme de... Bu sizin elinizde!

Unutulmamalıdır ki;

Cesaret; umutsuzluğa rağmen ilerleyebilme yetisidir

Rollo May